11-SOS-H - BÜYÜK HUN İMP.(M.Ö. 4

BÜYÜK HUN İMPARATORLUĞU

Yaşadığı Bölge :Orta Asya.Ötüken merkezdir.

Yaşadığı Dönem :MÖ 4.yüzyıl ile MS. 48 yılları arasında yaşadılar

Kurucusu :Teomandır.

Önemli Noktaları :

èTeoman dönemi Çinliler tarafından Çin Seddi yapılmıştır

èMete Han döneminde en güçlü dönemini yaşamış tüm Orta Asya’ya hakim olmuştur.

èÇin vergiye bağlanmıştır.

èMS 50 de ikiye bölündüler ve bir kısmı Çin hakimiyetine girdi bir kısmı da Batıya göç etti.

èBatıya göç edenler Avrupa’ya kadar gitmiş ve batı Hun Devleti’ni kurmuşlardır.

Tarihi Rolleri

èİlk Türk Devletidir

èTürkleri tek çatı altında toplayan ilk devlettir.

èMete Han orduda onluk sistem uygulayan ilk hükümdardır.

èDestanları Oğuz Kağan Destanıdır.
èBatıya göç edenler Kavimler Göçüne(375) neden olmuşlardır.

èVe Macaristan ve çevresinde Batı Hun Devletini kurmuşlardır.

èBir kolu Hindistan’da Akhun(Eftalit) devletini kurmuştur.

èHunlardan sonra Avar'ların hakimiyetine girmiştir.

HÜKÜMDARLARI:

ÆYabgu Tou

Æ-Weri (Uvey) Yabgu (M.Ö. 114 - 105)

ÆWu-Şih-Lu-Erh (U-Su-Liu-Usilu) Yabgu (M.Ö. 105 - 102)

ÆÇü-Li-Hu (Hiü-Li-Hu-Güylihu) Yabgu (M.Ö. 102 - 101)

ÆÇü-Ti-Hu (Tsie-Ti-Heu-Tsüydiheu) Yabgu (M.Ö. 101 - 96)

ÆHu-Lu-Ku-(Hu-Lo-Ku = Hulugu) Yabgu (M.Ö. 96 - 85)

ÆKhuandi Yabgu (M.Ö. 85 - 68)

ÆKhuyluy Yabgu (M.Ö. 68 - 60)

ÆUven-Güydi Yabgu (M.Ö. 60 - 58)

ÆKhukhasie Yabgu (M.Ö. 58 - 56)

ÆÇiçi Yabgu (M.Ö. 56 - 46)

ÆHo-Han-Ye (M.Ö. 56 - 31)

ÆJoti Yabgu (M.Ö. 31 - 20)

ÆSeuse - Joti Yabgu (M.Ö. 20 - 12)

ÆÇeya - Joti Yabgu (M.Ö. 12 - 8.)

ÆÜçjolu - Joti Yabgu (M.Ö. 8 - M.S. 13)

ÆUluyjoti Yabgu (13 - 18)

ÆŞikao-Joti Yabgu (18 - 46)

ÆVutatiho Yabgu (46)

èèè

è1- Hunlardan sonra Orta Asya’ya kim hakim olmuştur?

ØGöktürkler

è2- Hangisi hem Avrupa hem Asya’da devlet kuran ve etkileyen Türklerdendir?

Ø HUNLAR-AVARLAR

è3-Hangisi ya da hangileri Avrupa siyasi hayatını etkilemiştir?

Ø HUN – AVAR – BULGAR - MACAR – KUMANLAR

Dili	Ön Türkçe
Başkentleri	Shangku
Yönetimi	Boylar birliğine dayanan "Konfederatif" birlik
Devlet başkanı	Tanhu
Danışma Kurulu	Ayukı
Başlangıç tarihi	M.Ö.220
Yıkılışı	M.Ö. 56
İlk hükümdarı	Bilinen ilk hükümdarı Teoman (M.Ö. 220 - M.Ö. 209)
Son Hükümdarı	Vutatiho Yabgu(46)
Önceki devlet	Proto-Türkler
Sonraki devlet	Güney Hiung-nu(Batı Hun İmparatorluğu
En Parlak Dön.	Mete Han

SORULAR